Er is sprake van een heuse revolutie in het burgerlijk en handelsrecht. Het nieuwe erfrecht biedt echter belangrijke kansen aan ondernemers om een bedrijfsoverdracht tijdig en ook definitief te regelen. Familiebedrijven konden dan al wel worden geschonken zonder schenkbelasting, maar de regels inzake inbreng en inkorting stonden een effectief plan vaak in de weg. Eén van de meest ingrijpende wijzigingen betreft de mogelijkheid voor de ouders om vanaf 1 september 2018 in een overeenkomst met de kinderen de waarde van geschonken goederen onherroepelijk vast te leggen.
Overdracht bedrijf bij leven regelen
De meeste ouders wensen hun kinderen in gelijke mate te bevoordelen, ongeacht bij leven of bij overlijden. Een begiftigde krijgt dan niet meer, maar wel eventueel eerder dan andere kinderen. Schenkingen worden dan meestal gedaan als een voorschot op het erfdeel van de kinderen.
De overdracht van een bedrijf wordt echter best tijdens het leven geregeld, niet enkel omwille van de afwezigheid van de evenredige schenkbelasting, maar ook omdat dan niet enkel het vermogen wordt geschonken, maar het bedrijf in continuïteit. Kinderen kunnen zo de stiel leren én eveneens bijdragen aan de waardecreatie in de ondernemingen.
Een groot probleem in het huidige recht bestaat er echter in dat bij overlijden de geschonken goederen anders worden gewaardeerd al naargelang het onroerende of roerende goederen betreft. Bovendien bestond de kans dat sommige goederen ook niet konden behouden blijven, omdat ze bij de verdeling door een begiftigde ook effectief terug in de nalatenschap moesten ingebracht worden.
En wat mag dan verwacht worden van het nieuwe erfrecht?
Ongeacht de beweegredenen voor een schenking zoals de fiscaliteit, de introductie van één of meer kinderen in de onderneming, … kan de schenker er steeds vanuit gaan dat zijn wensen worden gerespecteerd. Met de zogenaamde erfovereenkomst worden maximale kansen geboden om die doelstellingen voor alle betrokkenen te verwezenlijken.
De overeenkomst zal moeten vastgelegd worden in een notariële akte, maar een juiste en objectieve waardering van de onderneming zal vereist zijn om iedere betrokkene van het belang van de familiale overeenkomst te overtuigen. Het zal ook mogelijk zijn om de waarde van bepaalde voordelen of diensten, zoals de studiekosten van een kind of de kosteloze arbeid van een ouder, in de regeling te betrekken.
De inzet van gespecialiseerde juridische en financiële expertise zal maatwerk opleveren waardoor het streven van de meeste ouders, nl. de gelijke berechtiging van alle kinderen in het gezinsvermogen, maximaal gerealiseerd wordt.