De vestiging van Sanofi in Geel is één van haar belangrijkste biotechnologische productievestigingen wereldwijd. Dankzij doorgedreven investeringen van intussen meer dan 1,1 miljard euro, groeide de site uit tot een echte multiproductsite waar meer dan 800 mensen werken. Wendy Morren maakte het hele verhaal vanop de eerste rij mee en staat vandaag aan het hoofd van de vestiging.
De multinational Sanofi is in ons land actief in alle stadia van de levenscyclus van een geneesmiddel: van onderzoek & ontwikkeling tot en met klinische studies, de productie van biologische geneesmiddelen en de registratie, tot de commercialisering en distributie van producten. Sanofi Belgium werkt vanop 4 verschillende locaties. Naast de ultramoderne productiesite in Geel is er de voormalige Ablynx-site in Gent, waar het bedrijf actief is met de ontdekking en ontwikkeling van Nanobodies. In Diegem gebeuren voornamelijk klinische operaties en zijn de commerciële kantoren gehuisvest. En in Brussel zit het European Treasury Centre en European Affairs team dat bouwt aan de samenwerking met de Europese Instellingen.
“Sanofi is een innovatief farmabedrijf dat de ambitie heeft om continu nieuwe medicijnen te ontwikkelen die de beste of eerste in hun klasse kunnen zijn en die een complexe of zeldzame ziekte behandelen,” legt Wendy Morren, Site Head Geel uit. “De helft van onze huidige portfolio bestaat uit biologische producten en hun aandeel neemt alleen maar toe. Onze focus ligt op nieuwe behandelingen voor aandoeningen waar we een groot verschil kunnen maken omdat er op dit moment geen geschikte of voldoende behandelingen zijn. Dit zijn vaak biologische geneesmiddelen voor complexe of zeldzame ziekten.”
Levende cellen
STERCK. Welke activiteiten gebeuren in de Geelse vestiging?
Wendy Morren: “Bij Sanofi Geel zijn we vooral gespecialiseerd in de productie van therapeutische eiwitproducten voor biologische geneesmiddelen op basis van celcultuur. Dat wil zeggen dat we met levende cellen werken, wat natuurlijk veel onvoorspelbaarder is dan bijvoorbeeld chemische processen. Tijdens het complexe productieproces van therapeutische eiwitten kweken we levende cellen in grote bioreactoren. Deze eiwitten – die we na de kweek opzuiveren – hebben een uniek en heel specifiek productieproces. Daarom moeten we ook steeds nieuwe testen ontwikkelen, die de veiligheid en doeltreffendheid van het eiwit verzekeren. Al meer dan twintig jaar produceren we op onze site de enzymen die gebruikt worden in de medicatie voor een ernstige spierziekte. Het was onze eerste productielijn. Op dit ogenblik is die ziekte nog steeds niet geneesbaar, waardoor de patiënten afhankelijk zijn van onze medicatie. Er is geen andere behandeling beschikbaar. We mogen zeggen dat we daarmee uniek in de wereld zijn.”
STERCK. In 2016 kwam er een tweede productielijn bij?
Morren: “Daarmee produceren we monoklonale antilichamen voor de behandeling van immuunziekten zoals atopische dermatis of ernstig eczeem en astma. Het zet onze vestiging nog veel meer op de kaart als toplocatie.
Wie is Wendy Morren?
Wendy Morren is als Site Head eindverantwoordelijke voor de Sanofi-site in Geel. Daar is ze al meer dan 20 jaar actief. “Ik ben hier gestart in april 2002 op de kwaliteitsafdeling en ben daarna vele jaren productiemanager geweest. In 2016 kreeg ik de kans om onze nieuwe productlijn op te starten en daarna ben ik teruggekeerd naar mijn oude liefde als Site Quality Head. Sinds 1 januari ben ik aangesteld als Site Head.”
Interessant om weten is misschien ook dat we een ‘drug substance’ site zijn. Ons eindproduct is het actieve farmaceutische bestanddeel. We vullen niet af in de eindverpakking maar wel in bulk, in zakken of in flessen. De medicijnen die we in Geel maken zijn ook allemaal zogenaamd ‘injectables’, ze worden uiteindelijk met een spuitje of via een infuus toegediend aan de patiënt. Onze doelstelling is om tijdig het juiste aantal batches aan te kunnen leveren om de afvullijnen van andere sites draaiende te houden. Dat vraagt een permanente monitoring.
Het is geen constante flow maar hangt af van de evoluerende vraag. Onze productie gaat wel jaar na jaar in stijgende lijn. We benutten onze capaciteit zo maximaal mogelijk.”
Lanceerplatform nieuwe medicijnen
STERCK. Recent is er met de Launch Unit een derde belangrijke activiteit bijgekomen?
Morren: “Binnen de hele groep van Sanofi is Geel sinds kort dé site waar we nieuwe ‘large scale’ monoklonale antilichamen gaan lanceren. Het gaat om fase-2 en fase-3 geneesmiddelen die in hun ontwikkelingsproces voor de eerste keer op grote schaal gemaakt worden. Ze worden gebruikt in verdere klinische studies om vervolgens een mogelijke commerciële toekomst te hebben. Met de producten die van ons lanceerplatform komen, spelen we een sleutelrol voor Sanofi wereldwijd. Ze kunnen in een latere fase op onze site geproduceerd worden of verhuizen naar één van onze vele zustersites wereldwijd. Het is echt een investering in de toekomst van de vestiging in Geel, maar ook in deze van Sanofi als groep.”
Bijkomende productielijn
STERCK. Vorig jaar werd een nieuwe investering van 120 miljoen euro aangekondigd?
Morren: “In totaal is er al voor 1,1 miljard euro geïnvesteerd in Geel. De meest recente investering, die tot stand is gekomen met steun van de Vlaamse Overheid, is inderdaad deze in een bijkomende productielijn. In bioreactoren gaan we een nieuw biologisch geneesmiddel produceren. Het gaat om een therapeutisch eiwit voor de behandeling van hemofilie A, een zeldzame bloedstollingsstoornis. Dit middel zal voor een betere levenskwaliteit zorgen voor hemofiliepatiënten over de hele wereld. Het is de bedoeling om volgend jaar de eerste runs te doen.”
We werken met levende cellen, wat veel onvoorspelbaarder is dan bijvoorbeeld chemische processen.
STERCK. Hoe komt het dat de site in Geel zo’n belangrijke rol kan spelen?
Morren: “Het start uiteraard met het feit dat we hier de juiste producten maken. Onze medicijnen betekenen écht een levensbelangrijk verschil voor de patiënten die ze nodig hebben. Maar uiteraard zijn we daarvoor in competitie met andere sites zowel binnen als buiten de groep. Volgens mij maken we in Geel het verschil met onze 'Can Do' mentaliteit. We hebben ontzettend goede mensen die complexe uitdagingen aangaan. In totaal werken in Geel ongeveer 800 eigen Sanofi-medewerkers, aangevuld met een hele reeks van contractors om de projecten de ondersteunen.
We zetten er elke dag op in om onze performance hoog te houden en steeds ons beste beentje voor te zetten. Onze uitdaging bestaat erin om onze producten kwalitatief en ‘on budget’ af te leveren. En als we problemen tegenkomen, gaan we niet in een hoekje zitten, maar oplossingsgericht vooruitdenken om zo de milestones van Sanofi te helpen realiseren. We moeten ons elke dag opnieuw bewijzen. Het is niet omdat het resultaat in het verleden goed was, dat dit in de toekomst zo gaat zijn. Ook de steun die we van de overheid krijgen draagt bij tot onze attractiviteit. Het is goed om te zien dat Vlaanderen en België in ons bedrijf geloven en er mee in investeren.”
STERCK. Welk soort profielen stellen jullie te werk?
Morren: “We hebben een diverse groep medewerkers. Het merendeel zijn bachelors, masters, engineers en aantal phd’s. Op de werkvloer zijn er ook best wat mensen die van andere industrietakken komen en die we zelf een heel intensieve opleiding geven.
De war on talent is een realiteit. Toch hebben we de afgelopen jaren een 150-tal nieuwe mensen kunnen aanwerven. Daarbij verwachten we een goede basisopleiding, maar investeren we ook zelf in opleiding op het vlak van de operationele taken. We zijn één van de weinige sites waar biotechnologische processen als de onze gebruikt worden. Dan is ‘in house training’ noodzakelijk.
Belangrijk is dat er bij ons veel mogelijkheden zijn voor mensen die kansen willen grijpen en die zich willen inzetten. Er is heel veel beweging tussen onze afdelingen. We communiceren wekelijks intern welke mogelijkheden zich voordoen. Het lukt ons vrij goed om op die manier de meeste vacatures in te vullen. Hier en daar is er dan nog een vacature voor een witte raaf die we extern zoeken.”
Factory of the future
STERCK. Wat zijn jullie belangrijkste uitdagingen op korte termijn?
Wendy Morren: “Dat is in eerste instantie de opstart van onze nieuwe productlijn en onze Launch Unit. Snelheid is daarbij heel belangrijk. In onze industrie moet je de eerste zijn en je performance continue hooghouden. Elke dag moet je je reden van bestaan verdienen. Efficiëntie is uiterst belangrijk om onze concurrentiepositie te behouden. Daarnaast is ook de digitale transformatie die je in veel bedrijven ziet voor ons een belangrijk thema. We doen daar niet aan mee omdat het een hype is maar we kijken welk probleem digitaal opgelost kan worden. Het moet ondersteunend zijn in alles wat we doen. Zo kunnen we onze mensen inzetten voor meer uitdagende taken en de routinematige zaken overlaten aan de digitale wereld. Op het einde van de rit zorgt dat voor de efficiëntie die we voor ogen hebben. Die ketting moet gesloten zijn. In dat kader is ook het behalen van de titel van ‘Factory of the Future’ een belangrijke milestone. Het is een erkenning voor alle mensen die eraan meegewerkt hebben.”
Met de producten die van ons lanceerplatform komen, spelen we een sleutelrol voor Sanofi wereldwijd.
STERCK. Wereldwijd heeft Sanofi de ambitie om in 2030 CO2- neutraal te zijn met een netto-nul-emissiedoelstelling in 2050. Welke acties ondernemen jullie op dit vlak?
Wendy Morren: “De strategie en ambitie die we hanteren voor onze kernactiviteiten – innovatie, digitalisatie, continue verbetering – hanteren we ook op het vlak van energie-, water- en afvalbeheer. Algemeen reduceert Sanofi de impact van haar activiteiten en medicijnen op het milieu via haar ‘Planet Care’-programma voor milieuduurzaamheid. Een programma waarbij iedereen bij Sanofi betrokken is. Voor de CO2-neutraliteitsdoelstelling betekent dit meer concreet een reductie van de emissie van broeikasgassen met 55% van 2019 tot 2030 (we hebben reeds een reductie van 25% gerealiseerd) en 100% hernieuwbare elektriciteit in 2030.”
“We doen daar flinke investeringen in. Op onze site in Geel hebben we een eigen afvalwaterzuiveringsinstallatie en vangen we regenwater op. Tegen 2025 streven we ernaar om meer dan 90% van ons afval wereldwijd te hergebruiken, terug te winnen of te recyclen. Intern hebben we een eigen energieteam en -coördinator waarmee ideeën vanop de werkvloer naar boven komen. Het behoud van de biodiversiteit op onze terreinen is ook erg belangrijk. In Geel hebben we een grote groenzone die volledig is ingericht en onderhouden volgens het biodiversiteitsconcept, inclusief bijenkorven voor de productie van onze eigen honing. Momenteel loopt er ook een proefproject met schapen op de oevers van de Laarloop. Zij zorgen voor een natuurlijk beheer van de oevers waardoor ook ongewenste knaagdieren er geen thuis meer vinden en dus niet meer voor overlast kunnen zorgen bij de buurtbewoners.”
Sanofi in Geel is de enige plaats ter wereld waar de enzymevervangende therapie voor patiënten met de Ziekte Van Pompe gemaakt wordt. Dat is een zeldzame erfelijke spierziekte, waarbij de stofwisseling van glycogeen in de spieren gestoord is. Enkele duizenden patiënten ter wereld worden getroffen door de ziekte. “Het is een geneesmiddel dat levens redt. Dat schept een bijzonder grote verantwoordelijkheid. We brengen onze medewerkers waar het lukt ook in contact met patiënten om te laten zien hoe belangrijk het werk is dat ze doen. Er zijn mensen die al jaren leven dankzij ons werk. Zo weet je waarom je die extra ‘mile’ doet. Tot 2016 was het ook het enige medicijn dat we hier op een site maakten.”
STERCK. Ook maatschappelijk verantwoord ondernemen is een belangrijk onderdeel van jullie visie?
Wendy Morren: “Wat we doen gebeurt steeds met respect voor mens en maatschappij. In eerste instantie onze eigen mensen. We hebben de ambitie om een goede werkgever te zijn waarbij zowel de fysieke als mentale veiligheid van onze medewerkers centraal staat. Er is een mooie infrastructuur met mogelijkheden voor sport en ontspanning. We hebben een heel grote focus op veiligheid, welzijn, diversiteit en inclusie. En we trekken dat ook door in onze relaties met buren, overheden,…. In de loop der jaren hebben we een goede relatie opgebouwd met onze buurtbewoners en het stadsbestuur. Mede dankzij die goede relaties zijn we kunnen groeien tot een campus met meerdere gebouwen en twee productie-eenheden. We proberen de buurt dan ook steeds goed te informeren over en te betrekken bij onze activiteiten. Ook contact met de scholen vinden we erg belangrijk. Ze zijn onze medewerkers van de toekomst.”