NV De Scheepvaart staat in voor een duurzaam, dynamisch en commercieel beheer van de waterwegen en watergebonden gronden ten oosten van Antwerpen. “Onze bestaansreden ligt in het feit dat we het gebruik van de waterwegen mogelijk maken”, zegt gedelegeerd bestuurder Chris Danckaerts. En dat gebruik blijkt serieus in de lift te zitten.
Het beleid van NV De Scheepvaart bestaat uit drie pijlers”, schetst gedelegeerd bestuurder Chris Danckaerts. “We zorgen ervoor dat de waterwegen bedrijfszeker zijn en vertrouwen bieden aan de gebruikers. Daarnaast werken we aan een infrastructuur die klaar is voor de toekomst. Er moet voldoende capaciteit zijn om aan de evolutie van de transportbehoeften te kunnen voldoen. En tenslotte willen we samen met anderen de bedrijven ertoe aanzetten om nog meer gebruik te maken van de binnenvaart. We willen de groeiende mobiliteitsproblemen helpen oplossen met transport via het water.”
Nog meer containers van de weg halen, dat is in het belang van iedereen.
Pijler 1: Bedrijfszekerheid en vertrouwen
Chris Danckaerts: “In de eerste plaats zorgen we er via onderhoud voor dat onze bestaande infrastructuur goed functioneert. Daarom doen we frequent en preventief onderhoud van sluizen, bruggen en oevers en baggeren we de waterwegen uit om de diepgang te verzekeren. De sluizencomplexen mogen niet te dikwijls buiten dienst zijn. We investeren 20 miljoen euro per jaar in onderhoud.”
“En natuurlijk zorgen we daarnaast ook voor een vlotte en klantgerichte bediening van de sluizen. We willen voldoende tijdsruimte bieden aan de gebruikers van de waterwegen. Zo kan het Albertkanaal bijvoorbeeld 24 op 24 uur bevaren worden. En we investeren in verkeersbegeleidingssystemen waarbij we via digitale weg de vervoersstromen zo goed mogelijk laten verlopen. We horen dat men over het algemeen heel tevreden is over die dienstverlening.”
Water in onze kanalen komt er niet vanzelf
Het water in onze kanalen komt er niet zomaar, maar wordt volledig onttrokken uit de Maas. “Door het versassen van schepen verdwijnt er constant water van de hoge kant naar de lage kant van het kanaal”, legt Chris Danckaerts uit. “Dat moet permanent bijgevuld worden. Maar het water van de Maas is niet onbeperkt. In periodes van droogte is er minder water beschikbaar wat gevolgen kan hebben voor het waterbeheer en het waterpeil van het Albertkanaal.” “Daarom zijn we gestart met het bouwen van pompinstallaties op onze 6 sluizencomplexen. In Ham en Olen zijn die al operationeel. Het gaat telkens om 3 archimedes-schroeven van 30 meter die 15 m3 per seconde kunnen terugpompen. Daardoor moeten we in droge periodes minder water uit de Maas nemen. In andere periodes kunnen de schroeven in omgekeerde richting werken en fungeren ze als een waterkrachtcentrale. Daarmee betalen ze zichzelf terug. Het is een behoorlijk indrukwekkend geheel.”
Pijler 2: Uitbouw van het waterwegennet
“Ons waterwegennet is goed maar kan en moet nog beter”, legt Chris Danckaerts uit. “Het Albertkanaal is een Europese waterweg die beantwoordt aan de Europese specificaties voor waterwegen. De prognoses wijzen uit dat binnenvaart in de toekomst nog een veel groter deel van het transport voor haar rekening zal nemen. Het federaal planbureau heeft tegen 2030 een groei van 70% van het goederenvervoer voorzien. Voor de binnenvaart zal dat allicht meer dan 70% zijn. We moeten ervoor zorgen dat dit mogelijk is. De doorvaartcapaciteit van de nauwste secties is dan cruciaal. Op dat vlak zitten we nog met een aantal pijnpunten die we willen wegwerken. In het drukst bevaren gedeelte van de regio Antwerpen is het Albertkanaal het smalst. Tegen 2020 zou dat opgelost moeten zijn. Daar staat een investering tegenover van 80 miljoen euro.”
Welke waterwegen?
NV De Scheepvaart is verantwoordelijk voor het oostelijke deel van het Vlaamse waterwegennet. Het beheert de 400 km waterwegen die zich rechts van Antwerpen bevinden zoals het Albertkanaal, de Zuid-Willemsvaart, het kanaal Bocholt-Herentals, het kanaal Briegden-Neerharen en het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten. “Het gaat soms over kleinere kanalen die wel nog een economische functie vervullen en dat willen we zo ook graag houden. De waterwegen ten zuiden en links van Antwerpen vallen onder het beheer van onze zusterorganisatie Waterwegen en Zeekanaal waarmee we intensief samenwerken.”
“Een tweede luik is het verhogen van de bruggen over het Albertkanaal. Dat is volop in uitvoering. 28 van de 62 bruggen zijn intussen aangepast op een doorvaarthoogte van 9m10, de Europese norm voor containertransport. Dat is nodig zodat schepen met 4 lagen containers onder de bruggen kunnen doorvaren. Precies dat containertransport is immers de grote groeimarkt. We hebben in 2014 een nieuw record behaald met 423.000 TEU (het equivalent van een 20-voet container) en dat groeit nog van jaar tot jaar. We hopen in de toekomst nog meer containers van de weg te halen. Dat is in het belang van iedereen. Het verhogen van de bruggen is een investering van 235 miljoen euro.”
“Een derde project is het sluizencomplex in Wijnegem waar de wachttijden bij momenten nu al het aanvaardbare overschrijden. Hiervoor zijn er momenteel studies in uitvoering.”
De financiering van de grote investeringswerken loopt deels via de reguliere jaarlijkse investeringskredieten maar ook via PPS-formules. Daarnaast heeft NV De Scheepvaart een subsidiedossier ingediend bij de Europese Commissie.
Pijler 3: Meer bedrijven aantrekken voor de binnenvaart
“Een ondernemer kijkt ook wel naar het milieu, maar toch eerst naar zijn portemonnee. Als we erin slagen om binnenvaart goedkoper te maken dan wegvervoer, kunnen we meer bedrijven overtuigen”, stelt Chris
Danckaerts. “Voor een aantal trajecten is dat nu al zonder meer het geval. Voor een aantal andere vergt het nog overtuigingskracht en inspanning.”
“Concreet bouwen we onder meer kaaimuren, dat zijn voor bedrijven eigenlijk de op- en afritten naar het kanaal toe. We nemen zelf 80% van de investering voor onze rekening en het bedrijf 20%. Het bedrijf engageert zich dan om op duurzame wijze gebruik te maken van de binnenvaart in verhouding tot onze investering.”
“Daarnaast ijveren we ervoor om voldoende bedrijventerreinen aan te bieden langs de waterwegen. Het aanbod is daar momenteel te beperkt. Hoe meer we naar Antwerpen opschuiven, hoe minder aanbod er is. We hopen daar verandering in te brengen door nieuwe terreinen aan te boren of door gebruik te maken van ons voorkooprecht. Als langs een waterweg een perceel grond verkocht wordt, moet de notaris dat eerst aan ons aanbieden. We gebruiken dat recht bij mondjesmaat. Voor ons is het belangrijk dat bedrijven die zich langs de waterweg vestigen ook effectief gebruik maken van het water.”
Als je bij binnenvaart op tijd vertrekt, ben je ook op tijd op je bestemming.
“Tenslotte werken we ook aan de zuivere promotie van binnenvaart. We hebben transportdeskundigen in dienst die samen met bedrijven kijken naar hun logistieke stromen en nagaan of binnenvaart misschien een betere oplossing is. Door mee te denken en oplossingen te zoeken hebben we het laatste jaar bijvoorbeeld een groot bedrijf zoals Wienerberger kunnen overtuigen om pallettransport over het water te starten met specifiek daarvoor gebouwde schepen. We hopen dat die pilootprojecten nu navolging krijgen. In principe kan alles vervoerd worden via binnenvaart. Als je op tijd vertrekt, ben je ook op tijd ter plaatse. Maar we moeten de eindgebruiker daarvan overtuigen.”
Chris Danckaerts: “Uiteraard is de kostprijs een doorslaggevend element, maar ook het belang van de bevoorradingszekerheid neemt steeds meer toe. Wie 1000 ton van de Antwerpse haven naar Genk wil vervoeren heeft 50 vrachtwagens nodig. Via de weg wordt het moeilijk om dat nog in een vooropgesteld tijdsbestek te realiseren. Maar je kan dat wel garanderen op 12u tijd met 1 schip. Daarom is het zo belangrijk om onze infrastructuur in orde te hebben.
In de recente promotiecampagne Watersnelweg, die Promotie Binnenvaart Vlaanderen samen met De Scheepvaart en Waterwegen en Zeekanaal lanceerde, gebruiken we bedrijven als Ebema, Isolava en Inbev als ambassadeur om zo andere bedrijven bewust te maken van de mogelijkheden van vervoer via binnenvaart.”.
Wie is NV De Scheepvaart?
NV De Scheepvaart is een naamloze vennootschap van publiek recht waarvan de aandelen volledig in handen zijn van het Vlaams gewest. Het agentschap ressorteert binnen de Vlaamse overheid onder het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken. De bevoegde minister is Vlaams minister Ben Weyts. NV De Scheepvaart wordt geleid door een raad van bestuur en een algemene directie die het dagelijks bestuur op zich neemt. Een team van 600 ingenieurs, sluiswachters, onderhoudspersoneel, administratieve en commerciële medewerkers staat dagelijks in voor de goede werking.