Investeringen in Kleine-Brogel

Met 1.500 mensen die er werken zou je de luchtmachtbasis van Kleine-Brogel ook een van de grootste bedrijven van Limburg kunnen noemen. De volgende jaren wordt er voor meer dan 200 miljoen euro geïnvesteerd, waarvan ongeveer 140 miljoen euro voor de infrastructuur van de nieuwe F-35. “En daar liggen heel wat kansen voor Belgische en Limburgse bedrijven,” zegt basiscommandant kolonel Jeroen Poesen. 

Eind april organiseert Airbase Kleine-Brogel een seminarie om de toekomst van de Belgische gevechtsluchtvaart en de basis toe te lichten aan de bedrijfswereld. “De komende 8 jaar wordt hier alleen al aan infrastructuur voor meer dan 200 miljoen euro besteed," zegt Kolonel Jeroen Poesen. "Daar kan de lokale en Belgische bedrijfswereld zeker een graantje van meepikken. Er zijn trouwens al heel wat Limburgse bedrijven op onze site actief. En het gaat niet alleen om dat investeringsbedrag op zich, maar ook om de voortzetting ervan in de tijd. We zijn al wat gewoon in Kleine-Brogel, maar alles wat hier nu gebouwd gaat worden voor de F-35 infrastructuur is van een ongekend technologisch en beveiligingsniveau. Dit zal ons nog twee stappen hoger plaatsen op de ladder. Het zal Belgische bedrijven niet alleen een positieve stimulans opleveren qua omzet, maar ook op het vlak van kennis en ervaring die ze opbouwen.”

STERCK. Kan u de opdracht van de luchtmachtbasis van Kleine-Brogel schetsen?

Jeroen Poesen: “Wij zijn een gevechtseenheid. Ons takenpakket is heel duidelijk afgebakend, maar tegelijk ook heel uitgebreid. De F-16 is een toestel dat zowel luchtverdedigings-, grondaanvals- als verkenningsopdrachten uitvoert. Onze hele omkadering is daarop gericht. Hier gebeurt niets toevallig of zonder grondige voorbereiding, maar altijd binnen een gedetailleerd trainingsplan dat aansluit bij ons ambitie­niveau. Het luchtgevechtswapen F-16 is de voorbije 20 jaar elk jaar ingezet voor echte operaties. Tot 2018 zijn we 8 jaar onafgebroken actief geweest in operaties in Afghanistan, Libië, Irak, Syrië, … Dat is vrij uniek, zeker gezien de relatief beperkte capaciteit van de Belgische luchtmacht. Het kost veel inspanning en voorbereiding van onze mensen, maar het wordt ook gewaardeerd en gezien binnen de NAVO. De Belgische luchtmacht staat zeer hoog aangeschreven. Bij de 1.500 mensen die hier werken, zijn trouwens slechts een 50-tal piloten. Alle anderen zorgen ervoor dat die piloten elke dag veilig en efficiënt hun opdrachten kunnen uitvoeren, met een vliegtuig dat technisch in orde is. Er zijn meer dan 70 verschillende beroepen aanwezig op de basis. Van afwasser tot kok, verpleger, bewaker en een hele reeks technische specialisten in de meest uiteenlopende disciplines. Ongeveer 700 mensen werken in technische afdelingen, van het onderhoud van grasmachines tot het onderhoud van hoogtechnologische onderdelen van F-16’s.”

Uitbesteding

STERCK. Jullie besteden ook heel wat opdrachten uit aan externe partners?

Poesen: “We zijn een modern bedrijf, dat professioneel gerund wordt. In totaal hebben we een 60-tal bedrijfsmatige objectieven waarvan we de evolutie volgen in wat wij ‘de cockpit’ noemen. Meten is weten. We zijn in die moderne bedrijfsmatige benadering meegegaan in een outsourcingsverhaal. Omdat het soms efficiënter of goedkoper is. En omdat ook wij geconfronteerd worden met bepaalde tekorten in sommige beroepscategorieën. Vooral bij het technisch personeel. In tegenstelling tot andere onderdelen van Defensie hebben we een middenkader dat veel ruimer is dan het kader soldaten en beroepsvrijwilligers. We hebben veel mensen nodig met een hogere technische opleiding. Dat maakt het in de huidige arbeidsmarkt niet makkelijk voor ons. Iedereen zoekt die jonge technisch geschoolde specialisten. Taken die we momenteel uitbesteden zijn alle poetsactiviteiten, het onderhoud van technische installaties, een deel van het groenbeheer, … En wellicht zal binnen enkele jaren ook de horeca volgen.”

Op korte termijn hebben we 14 werven om te realiseren.

Paraatheid op drie niveau’s

STERCK. Jullie zijn 24/24u actief?

Poesen: “De rode draad hier is een extreem hoge paraatheid. Dit bedrijf staat 365 dagen per jaar klaar. Zowel hier als in het buitenland. Op dit moment hebben we mensen in Litouwen en Afghanistan in het kader van lopende opdrachten, we zijn mensen aan het trainen in Griekenland, …
We kennen verschillende soorten paraatheid. Op tactisch niveau staan er hier onder NAVO-bevel permanent bewapende vliegtuigen klaar om binnen 15 minuten op te stijgen. Heel ons systeem moet op die snelheid afgestemd zijn. Zo dragen we bij aan de bewaring van de integriteit van het NAVO-luchtruim. In de lucht zijn we de enige partij die als een soort luchtpolitie kan optreden. Op operationeel niveau wordt de paraatheid uitgedrukt in dagen inzetbaarheid in het kader van de NATO Response Force (NRF). We maken deel uit van een troepenmacht die op het even welk moment naar om het even waar in de wereld kan ontplooien voor een niet op voorhand bepaalde termijn. Ook dat vraagt een grondige voorbereiding.
En verder is er ook nog een bijzondere strategische opdracht. We dragen als enige eenheid in België bij aan de strategische ontradingsopdracht van de NAVO. Het is belangrijk om te zorgen dat onze mensen, onze vliegtuigen en onze infrastructuur klaar zijn om die opdracht uit te voeren.”

STERCK. U hecht veel belang aan reputatie en imago?

Poesen: “We volgen strikte lijnen en criteria die door onze partners worden beoordeeld. Er komen hier regelmatig 150 mensen gedurende twee weken een audit doen. We hebben een heel goede reputatie opgebouwd en slagen erin om met beperkte mensen en middelen veel te doen. Onze ‘core business’ is het genereren van ‘airpower’. Dankzij de attractiviteit daarvan kunnen we ook corporate activiteiten naar hier halen. Zo ontvangen we voor onze airshow op één weekend 70.000 mensen. Zoiets krijgt niet iedereen gerealiseerd. En met de ‘return’ daarvan ondersteunen we goede doelen zoals de MS-kliniek in Pelt. Zo geven we op maatschappelijk vlak heel wat terug en dat creëert dan weer een bepaald draagvlak in de omgeving. We ontvingen in 2019 in totaal 9.182 bezoekers in het kader van de bedrijfsbezoeken. Ook dat is corporate. Daarbij is het steeds zoeken naar de juiste balans tussen discretie en transparantie.”

50 miljoen op korte termijn

STERCK. Terug naar de investeringen. De regering heeft in oktober 2018 beslist om onze F16’s te vervangen door de F35?

Poesen: “Dat heeft gezorgd voor een golf van opluchting, hoop en vertrouwen op de basis. Onze toekomst is gegarandeerd voor een aantal decennia. Defensie wordt vaak als budgettaire variabele gebruikt in de begrotingsgesprekken, maar we hebben altijd gezorgd dat we onze kerndoelstellingen konden realiseren, soms met een flink aangetrokken broeksriem. We zijn nu op een punt gekomen dat er een inhaalbeweging nodig is. Los van de komst van de F-35 hebben we op korte termijn 14 andere werven om te realiseren voor een totaal investeringsbedrag van meer dan 50 miljoen euro. Het gaat zowel om NAVO-projecten als om nationale projecten. Voorbeelden zijn het nieuwe wachthuis aan de ingang dat intussen gerealiseerd is, een nieuwe luchtverkeerstoren die zijn voltooiing nadert, twee grote beveiligingscentra die nog gebouwd moeten worden, …. Nog niet de helft van het totale investeringsbedrag is al aanbesteed. Tussen nu en 2024 weten we wat gedaan.”

STERCK. Hoe gaat die openbare aanbesteding in zijn werk?

Poesen: “De procedure is afhankelijk van het soort project. Voor het beveiligingsproject zijn we bijvoorbeeld niet het gastland, dat is een NAVO-project. Het wordt volledig beheerd en opgevolgd door het NATO Support and Procurement Agency (NSPA), gevestigd in Luxemburg. Zij zijn leidend ambtenaar. Andere projecten gebeuren dan weer onder coördinatie van het Directoraat voor Openbare Aanbestedingen van het Belgisch leger. De NSPA-projecten worden gepubliceerd op hun website. Bedrijven die ingeschreven en aangenomen zijn door het NSPA kunnen meedingen. Elk Belgisch bedrijf kan zich bij hen inschrijven, zij onderzoeken de kandidatuur en staan al dan niet toe om deel te nemen aan de NAVO-aanbestedingen. Het NAVO-beveiligingsproject op onze basis is bijvoorbeeld binnengehaald door het Albanese bedrijf Euroing. Maar ook zij werken daarna samen met lokale bedrijven, bijvoorbeeld voor grond- en verhardings­werken, het plaatsen van omheiningen en poorten, …. Dat gebeurt in alle transparantie en volgens de regels.”

Dit bedrijf staat 365 dagen per jaar klaar. Zowel hier als in het buitenland.

F-35 is een greenfield project

STERCK. De accommodatie voor de F-35 is een nog veel groter project?

Poesen: “Voor de F-35 infrastructuur is in Kleine-Brogel 140 miljoen euro voorzien. Maar in totaal, dus met Florennes erbij, bedraagt het investeringsbedrag 300 miljoen euro. Het contract zal als één geheel worden toegekend. Vanaf 2024 beginnen we te bouwen en in 2027 ontvangen we de eerste F-35 in Kleine-Brogel. Florennes moet iets eerder klaar zijn. Voor de F-35 is gebleken dat het beter is om een ‘greenfield approach’ toe te passen. Alles volledig terug opbouwen blijkt efficiënter en goedkoper dan zware verbouwingen. Elk gebouw dat vandaag rechtstreeks gelinkt is aan F-16 operaties en F-16 onderhoud zal na 2029 niet meer gebruikt worden en vervangen zijn door iets volledig nieuw.

Alle details zijn nog niet gekend. Omdat we al zijn gaan benchmarken in andere landen weten we wel hoe zo’n installatie eruit zal zien en waar we deze ongeveer gaan inplanten op de basis. Voor de technische specificaties is het nog te vroeg. We krijgen nu stelselmatig meer informatie over de capaciteiten van het toestel en die zijn ongezien. Onze F-16 is op dit moment heel performant, maar met de F-35 treden we een heel nieuwe wereld binnen. En daarmee bedoel ik op alle vlakken, niet alleen qua militaire performantie. Ook de logistieke ondersteuningssystemen, beveiligingsvereisten en technologie zijn van een veel hoger niveau. Het voordeel is dat we nog tijd hebben om te leren.”

Jeroen_Poesen
Airbase Kleine-Brogel
“Kolonel Jeroen Poesen is een geboren en getogen Zuid-Limburger, nu woonachtig in Riemst. Na zijn officiers- en pilotenopleiding startte hij in Kleine-Brogel als gevechtspiloot en bouwde een mooie carrière uit. Die leidde tot een aantal staffuncties en een bijkomende opleiding aan het NATO Defence College in Rome. Kolonel Poesen werkte ook drie jaar als diplomaat ter ondersteuning van de NAVO-ambassadeur in Brussel. Sinds september 2018 is hij basiscommandant en korpsoverste van Kleine-Brogel. Hij vliegt ook nog wekelijks zelf met de F-16.

STERCK. Welke soorten bedrijven kunnen aan de slag gaan?

Poesen: “Veel opdrachten zijn bouwgerelateerd, maar bijvoorbeeld ook technologie- en beveiligingsbedrijven zullen werk hebben. We bekijken samen met vooral de Amerikaanse Defensie wat nodig is, wie wat kan en mag bouwen, wat de vereisten zijn. En er zal zeker ook opvolging nodig zijn. De perimeteromheining van onze basis is bijvoorbeeld 14 kilometer lang en wordt permanent door meer dan 100 camera’s bewaakt. Dat systeem is vijf jaar geleden geïnstalleerd maar heeft ook permanent support en onderhoud nodig. Het moet 24/24u werken.”

STERCK. Welke tip kan u onze ondernemers geven?

Poesen: “Het is voor geïnteresseerde bedrijven uiterst belangrijk om gekend en ingeschreven te zijn bij de Algemene Directie Material Resources (DG MR) van Defensie. Zij staan in voor de materiële middelen en organiseren de openbare aanbestedingen. Zoals gezegd dingen er ook grote spelers mee die vaak lokale leveranciers of onderaannemers zoeken. Afhankelijk van het project zijn er soms ook specifieke omstandigheden. We vragen van onze externe partners de nodige flexibiliteit. Veiligheid is het belangrijkste criterium in alles wat we doen, daar kunnen we geen millimeter op toegeven. Sommige oefeningen op onze basis zijn bijvoorbeeld niet-compatibel met werfverkeer en dan kunnen we soms meerdere dagen geen externe firma’s toelaten op de basis. We proberen dat goed af te spreken op voorhand. Intensieve bouwactiviteiten en intensieve operationele activiteiten gaan nu eenmaal moeilijk samen. Dat is niet evident en een groot aandachtspunt. Een F-16 is bijvoorbeeld heel gevoelig voor kleine brokstukjes.”

Er zijn meer dan 70 verschillende beroepen aanwezig op de basis.

STERCK. Ook groenbeheer is een belangrijk punt op jullie agenda?

Poesen: “De basis in Kleine-Brogel heeft een oppervlakte van 450 ha. Het NAVO-schietterrein in Oudsbergen en Houthalen-Helchteren waar ik ook verantwoordelijk voor ben is nog eens 2.400 ha groot. Dat is bijna allemaal natuur met heel veel bomen. Voor elke boom die eventueel gekapt moet worden hebben we een exponentieel aanplantingsplan. Tijdens de twee voorjaarsstormen van afgelopen jaar hebben we bijvoorbeeld 400 bomen verloren. Wel, in de periode 2019-2020 zullen er in totaal 10.000 bomen geplant worden op de vliegbasis in nauwe samenwerking met het Agentschap Natuur en Bos (ANB). We zorgen voor een groene werkplek in een groene provincie. Voor mij als Limburger is dat persoonlijk heel belangrijk, maar ook voor Defensie. We hebben een heel goede samenwerking met het ANB. Er is een groot wederzijds begrip en dat werkt bijzonder goed voor die bijna 3.000 ha. Ook in groenbeheer is veilig­heid trouwens onze eerste insteek. Maar daarnaast doen we ook aan natuurbeheer. Zo zijn er heel wat beschermde vogels en insecten op ons domein te vinden. Het is een boeiende uitdaging.”