Innovator in roestvast staal

In 2011 verzelfstandigde de wereldwijde staalgroep ArcelorMittal zijn roestvast staalactiviteiten onder de naam Aperam. Deze beursgenoteerde groep maakt sinds enkele jaren ook deel uit van de BEL20. “We zijn als bedrijf wereldwijd actief,” zegt Gert Heylen, sitemanager Aperam Genk. “En in dat geheel speelt de Genkse site, die dit jaar 60 jaar bestaat, een belangrijke rol.”

Aperam heeft in totaal zes industriële vestigingen, waarvan de twee Belgische in Châtelet en Genk vlakke roestvaste staalproducten maken. Daarnaast zijn er drie sites in Frankrijk en eentje in Brazilië. Verder zijn binnen de groep wereldwijd ook nog een aantal sites actief in speciale legeringen.

STERCK. Welke activiteiten gebeuren er in Genk?

Gert Heylen: “In onze staalfabriek vertrekken we voornamelijk van schroot dat we verhitten en in de vorm van plakken roestvast staal gieten. Zo’n plak heeft een dikte van ongeveer 20 cm en weegt zo’n dertig ton. Die plakken gaan per trein en boot naar ons zusterbedrijf in Châtelet waar ze warm gewalst worden. Het staal wordt op hoge temperatuur gebracht omdat het dan gemakkelijk vervormbaar is, en vervolgens in dikte gereduceerd. De einddikte na zo’n warmwalsoperatie bedraagt tussen de 2 en 12 mm. Wat je verliest in dikte, win je logischerwijs in lengte. Zo’n plak die oorspronkelijk 10 tot 12 meter lang is, wordt op die manier vele honderden meters lang. We rollen die op in de vorm van coils of bobijnen. Die coils gaan vervolgens naar een koudwalserij waarvan we de grootste hier in Genk hebben, maar ook in de Franse Aperam-fabrieken doet men aan koudwalsen. Daar krijgt het product zijn definitieve einddikte en oppervlakte, en wordt het eventueel op maat van de klant gemaakt: van platen tot dunne strips, coils …”

STERCK. Wie zijn jullie klanten?

Heylen: “Onze voornaamste klanten zijn de geïntegreerde servicecenters op vlak van roestvast staal. We hebben in heel Europa en daarbuiten een netwerk van servicecenters die op de lokale markt, heel dicht bij de eindgebruiker, hun klanten van roestvast staal voorzien met de gewenste service. Ze leveren van kleine tot grote hoeveelheden in de specifieke afmetingen en oppervlaktekwaliteit. Heel veel van wat hier in Genk geproduceerd wordt, gaat naar die servicecenters. Daarnaast werken we in Genk ook voor industriële eindklanten. We kunnen een breed gamma van afmetingen, breedtes, diktes en types roestvast staal produceren. Die eindigen in typische thuistoepassingen zoals wasmachines, vaatwasmachines, potten en pannen, bestek maar ook in industriële toepassingen zoals silo’s voor opslag of transport. Vermits we in Genk gespecialiseerd zijn in alles wat breed en dik materiaal betreft, staan we echt sterk in die markt van industriële toepassingen.” 

Competitief blijven

STERCK. De laatste jaren is er flink geïnvesteerd in de site van Genk. Waar liggen de prioriteiten?

Heylen: “Roestvast staal wordt vandaag over heel de wereld geproduceerd. De laatste decennia is er enorm veel productiecapaciteit bijgekomen in landen zoals Indonesië en China. Onze eerste prioriteit is om onze competitiviteit te bewaren en te concurreren met producten die van elders in de wereld naar Europa komen. Om dat te doen, moeten we onze producten en processen constant blijven verbeteren en onze efficiëntie verhogen. Daar zijn we volop mee bezig. In dat kader loopt een belangrijk investeringsprogramma waarbij we in onze Genkse site een aantal oudere machines vervangen door nieuwe state of the art productielijnen en inzetten op automatisatie, robotisering en concepten zoals industrie 4.0. Die nieuwe lijnen zijn niet alleen efficiënter maar ook milieuvriendelijker en hebben een lager verbruik. Heel recent hebben we ook de investering in onze AOD-convertor  heropgestart. Die was in 2019 on hold gezet. De convertor zorgt ervoor dat de analyse van roestvast staal tot heel enge toleranties wordt gebracht. 

Onze eerste prioriteit is om onze competitiviteit te bewaren en te concurreren met producten die van elders in de wereld naar Europa komen.

Het helpt om ons productportfolio in Genk verder te verbreden, bijvoorbeeld in dunnere producten maar ook voor andere staaltypes. Zo staan we opnieuw sterker in de markt.”

Centrale ligging

STERCK. De ligging van Genk is een troef?

Heylen: “Persoonlijk denk ik inderdaad dat de ligging van onze Genkse fabriek een heel grote sterkte is. Om te beginnen zijn we heel centraal gelegen in Europa, dicht bij belangrijke afzetmarkten zoals Duitsland waar er heel wat staalverwerkende industrie is. En tegelijkertijd bevinden we ons heel dicht bij de grondstof die we gebruiken: roestvast staal dat we op ons terrein recycleren. Met onze centrale ligging onderscheiden we ons van onze voornaamste Europese concurrenten die zich ofwel in het hoge noorden van Europa (Finland) ofwel in het zuiden van Europa (Spanje en Italië) bevinden. Onze ligging is dus zeker uniek.” 

STERCK. Water en spoor zijn ontzettend belangrijk voor jullie? 

Heylen: “Aperam is inderdaad ook mede-eigenaar van Haven Genk. De haven is voor ons absoluut belangrijk omdat we gebruik maken van transport via water voor de aanvoer van onze grondstoffen, waaronder schroot. Ook het spoor is voor ons belangrijk omdat het een efficiënte en goede verbinding vormt tussen onze twee Belgische fabrieken.”

Duurzaamheid cruciaal

STERCK. De markt van roestvast staal is sterk afhankelijk van de macro-economische omstandigheden. Hoe kijken jullie daarnaar? 

Heylen: “Zoals bij elk bedrijf bepaalt de vraag van onze klanten in sterke mate onze activiteiten. Maar daar schuilt net onze sterkte. Veel klanten waarderen ons omwille van de kwaliteit van de producten die we maken. Daarnaast zijn we ook een gezond en een sterk bedrijf met een heel gezonde financiële balans. We kunnen ons daardoor steeds aanpassen aan de veranderende marktomstandigheden. Vooral het duurzaamheidsaspect wordt ontzettend belangrijk naar de toekomst toe. Ons product is ‘sustainable by design, made for life’. Dat wil zeggen dat ons product heel duurzaam is, het gaat vaak langer dan een mensenleven mee. We onderscheiden ons ook van veel concurrenten omdat we vertrekken vanuit roestvast staalschroot. We doen dus aan recyclage. Het roestvast staal dat uit Azië komt, vertrekt in de meeste gevallen van ertsen die gedolven worden. Om op die manier roestvast staal te maken, heb je veel meer energie nodig en krijg je ook een veel grotere CO₂-voetafdruk. Onze site heeft de afgelopen decennia een heel mooi parcours afgelegd in performantie- en efficiëntieverbetering. We maken in Genk nu een veel klimaatvriendelijker product met een lagere CO₂-voetafdruk. Dat is een sterkte voor de toekomst en biedt perspectief. Steeds meer klanten hechten daar een groot belang aan.”

STERCK. Jullie hebben heel ambitieuze klimaatdoelstellingen?

Heylen: “Er is enerzijds de ambitie om als bedrijf tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Daarnaast hanteren we heel ambitieuze milieudoelstellingen richting 2030. Daarbovenop zijn we – net omdat onze klanten dat steeds belangrijker vinden – bezig met een certificatietraject Responsible Steel. Dat gaat om een kwaliteitsnorm waarbij we als producent afgetoetst worden aan de hoogste normen en standaarden in de industrie. Niet alleen op vlak van klimaat en milieu, maar ook op vlak van mensenrechten, compliance, veiligheid en gezondheid van de medewerkers en stakeholders. De lat ligt op dat vlak heel hoog. We werken ook aan de installatie van een zonnepanelenpark dat – als het volledig geïnstalleerd en operationeel is – het op een na grootste van België is. Ook dat kadert in diezelfde ambitie. We zijn één van de grotere energieverbruikers van België. Door lokaal groene energie te produceren en die ook lokaal te verbruiken, maken we ons product opnieuw een stukje milieuvriendelijker.” 

Na de overname van ELG zullen ongeveer een derde van alle werknemers van Aperam wereldwijd in de duurzame bevoorrading van grondstoffen actief zijn.

STERCK. De uitstootnormen en de aanwezigheid van zware metalen in de omgeving van de fabriek zijn altijd een heikel punt geweest?

Heylen: “Ook op dat vlak proberen we ons te onderscheiden van anderen door ervoor te zorgen dat we aan de strengste normen voldoen. De lat ligt in Vlaanderen – terecht – hoog. Industrie en de leefomgeving van mensen liggen hier dicht bij elkaar. We doen er alles aan om de best beschikbare technologieën in te zetten en onze uitstoot zo goed mogelijk te filteren zodat de hinder voor de omgeving tot een minimum beperkt blijft. Daar blijven we onszelf in verbeteren en leggen we de lat stap voor stap hoger.” 

STERCK. Wat was de impact van de coronacrisis op Aperam?

Heylen: “Het was uiteraard een heel belangrijke uitdaging waarmee we geconfronteerd werden. Ik ben er trots op hoe we dat als site en als Aperam aangepakt hebben. Om te beginnen hebben we vanaf dag één de juiste maatregelen genomen waardoor we permanent open zijn gebleven en zo de continuïteit voor onze klanten hebben kunnen verzekeren. In heel de periode van corona hebben we de volledige medewerking en steun van onze medewerkers gekregen in het gedisciplineerd toepassen van alle maatregelen. Er is ook heel goed samengewerkt met de werknemersvertegenwoordigers om de juiste dingen te doen. Samen maakt dit dat – zoals in elk groot bedrijf – wel een aantal medewerkers covid hebben gekregen, maar we hebben ook gezien dat het er statistisch minder waren dan op Belgisch niveau. Op vlak van productie hebben een aantal van onze klanten een dip gehad. Dat hebben we vooral gevoeld in onze omzet van het tweede kwartaal. Maar uiteindelijk is het allemaal nog binnen het aanvaardbare gebleven.”

STERCK. Wat ziet u als de belangrijkste uitdagingen voor de volgende jaren?

Heylen: “Het eerder vernoemde vrijwaren van onze concurrentiepositie ten opzichte van staal dat geïmporteerd wordt van elders in de wereld is zeker een heel belangrijke. En tegelijkertijd willen we op vlak van duurzaamheid – waar we vandaag al voorloper in zijn – onze positie nog verder versterken. In dat kader is het ook relevant om te vermelden dat Aperam een overeenkomst heeft gesloten om ELG over te nemen. Dat is een recycler van roestvast staalschroot en -legeringen die wereldwijd actief is. Zodra die deal geofficialiseerd en goedgekeurd is, wordt dat bedrijf geïntegreerd in Aperam Group. Het betekent in de praktijk dat dan ongeveer een derde van alle werknemers van Aperam wereldwijd in de duurzame bevoorrading van grondstoffen actief zullen zijn. Die overname zorgt ervoor dat we als bedrijf nog meer geïntegreerd en circulair zullen werken.” 

STERCK. Een belangrijke uitdaging blijft ook het aantrekken van nieuwe medewerkers?

Heylen: “We zijn voortdurend op zoek naar technisch geschoolde medewerkers: van bachelors tot masters en ingenieurs. In dat kader zijn we recent een nieuw technical talent program gestart. We mikken daarbij op pas afgestudeerde ingenieurs die we een introductietraject aanbieden waarbij ze via een eerder projectmatige aanpak met een aantal delen van ons bedrijf en onze activiteiten in aanraking komen. Pas na een aantal jaar komen ze in een vaste job terecht. We geloven daar heel sterk in en denken dat dit een aantrekkelijk traject is voor jonge ingenieurs die vaak zeer geïnteresseerd zijn om bij te leren. Tegelijk is het voor ons een opportuniteit. Onze mensen zijn onze sterkte. Zo’n programma zorgt ervoor dat we hen heel wat opleidingskansen en mogelijkheden kunnen bieden en zo een aantrekkelijke werkgever zijn. We zijn een hoogtechnologisch bedrijf met kansen voor mensen die interesse hebben in techniek en technologie. Op dat vlak hebben we heel wat te bieden. Vroeger gebeurde de opleiding van operatoren en ingenieurs heel vaak on the job. Vandaag zetten we sterk in op digitale leertrajecten, naast klassikale opleiding en training on the job. Zo proberen we dat leertraject te verrijken.” 

Wie is Gert Heylen?

Gert Heylen is burgerlijk ingenieur materiaalkunde. Hij startte in 1993 bij de site in Genk en kreeg de kans om in de loop van zijn carrière verschillende functies uit te oefenen, zowel in de staalfabriek als in de koudwalserij. Al bijna zeven jaar is hij siteverantwoordelijke van Genk.