Op zijn zachts uitgedrukt zal elke onderneming liever geen bezoek krijgen van de fiscus. Echter is fiscale visitatie één van de onderzoeksmogelijkheden door de wet bepaald en dit kan onaangekondigd gebeuren. De vraag stelt zich echter hoe ver ze mogen gaan en hoe hierop anticiperen.
Elke ondernemer is verplicht om de fiscus toegang te verlenen tot de beroepslokalen en terreinen (cfr. art. 319 WIB’92). Indien de beroepsactiviteit in de privéwoning plaatsvindt, heeft de fiscus enkel toegang tussen 5u en 21u met een machtiging van de politierechter, geen machtiging is geen toegang!
Indien de fiscus aan de deur staat, vraagt u best eerst naar zijn aanstellingsbewijs. Indien hij dit niet heeft, dan kan u de toegang tot uw onderneming weigeren zonder gevolgen. Let op: dit moet u doen vooraleer u de fiscus binnenlaat. Van zodra deze binnen is, is het te laat en bent u akkoord met de visitatie.
Actieve huiszoeking
Eenmaal binnen, heeft hij het recht om alle boeken en bescheiden in te kijken, die noodzakelijk zijn om belastbare inkomsten te bepalen. Dit is niet enkel de boekhouding, maar ook de bestelbonnen, agenda, contracten, enz … Dit betekent evenwel niet dat zij een actieve huiszoeking mogen uitvoeren. Evenwel kan hij u vragen om de kasten te openen en hem de nodige documenten te overhandigen alsook de computer te hanteren om de betrouwbaarheid van de software te onderzoeken. Indien u weigert mee te werken mogen ze dit niet afdwingen. Let wel op: het niet meewerken bevordert uiteraard de controle niet. Bovendien kan de fiscus u beboeten en een aanslag van ambtswege vestigen.
Documenten op de bureaus en kasten kunnen wel gewoon bekeken worden. Maar wel enkel documenten die nodig zijn om de belastbare inkomsten te bepalen. Confidentiële documenten mogen zij dus niet zomaar inkijken.
Antwoorden of niet?
U kan best zo gericht en duidelijk mogelijk antwoorden. Maar antwoorden zoals ‘dat weet ik niet’ of ‘dit moet ik opzoeken’ zijn evenzeer antwoorden. Het kan best zijn dat u meer tijd nodig heeft. Ook indien u merkt dat de vragen niets met het onderzoek te maken hebben, kan u beroep doen op uw zwijgrecht.
Vervolgens zal de fiscus van alle vaststellingen een proces-verbaal opmaken. Lees dit zeker grondig na en onderteken niets waar u niet mee akkoord bent! Indien nodig, geeft u ook uw opmerkingen en vraagt u een kopie van dit document. Indien de controleur een grondig onderzoek nodig acht, heeft hij de mogelijkheid om de boekhouding mee te nemen. Let op: enkel deze van de afgesloten jaren, deze van het lopende jaar mag hij absoluut niet meenemen.
Omdat het niet steeds duidelijk is wat wel en niet kan, valt het ten zeerste aan te raden om uw financieel adviseur te contacteren zodra de fiscus binnen is. Hij zal ervoor zorgen dat de controle in goede banen geleid wordt.